Bračnu tekovinu čini zajednička imovina supružnika stečena tokom trajanja njihove zajednice života, odnosno to je sva ona imovina koja je nastala tokom bračne (ili vanbračne) zajednice. Zajednička imovina supružnika je sva imovina koja je nastala prihodima i radom u toku trajanja braka, te je bitno napomenuti da tu spadaju, osim prihoda koje su supružnici stekli na osnovu radnog odnosa, prihodi po osnovu ugovora o delu i intelektualne svojine supružnika, pokloni učinjeni oboma supružnicima zajednički, doprinos za staranje o deci, domaćinstvu i imovini, doprinos uvećanju imovine supružnika, a u najvećem broju slučajeva i dobici od igara na sreću, kao i svi ostali prihodi čijem su sticanju supružnici zajednički doprineli.
Svaki supružnik ima udeo u zajedničkoj imovini, međutim on nije određen. Supružnici zajedničkom imovinom upravljaju zajednički i sporazumno, a nemaju pravo raspolaganja tom imovinom, niti da je opterete, u celini ili delom, poslovima inter vivos (tj. među živima).
Posebna imovina supružnika
Pored zajedničke imovine, supružnici mogu imati i posebnu imovinu koja ne ulazi u njihovu bračnu tekovinu. U posebnu imovinu supružnika spada imovina stečena pre braka, kao i nakon prestanka bračne zajednice, imovina koju je jedan od supružnika stekao besteretnim putem (kao što su pokloni koje je treće lice učinilo samo jednom od supružnika i nasleđe), udeli u privrednim društvima te prihodi od tih udela, prihodi od posebne imovine, kao i posebna imovina nastala deobom zajedničke imovine supružnika.
Podela bračne tekovine
Bračna tekovina može biti podeljena vansudskim ili sudskim putem.
Vansudskim putem supružnici mogu podeliti zajedničku imovinu na osnovu sporazuma o deobi bračne tekovine koji mora biti solemnizovan od strane nadležnog javnog beležnika. Ovaj sporazum supružnici mogu zaključiti kako u toku trajanja braka, tako i nakon razvoda. Osim sporazuma koji se overava kod javnog beležnika, supružnici mogu u toku brakorazvodne parnice podneti postupajućem sudu predlog za sporazumni razvod braka, a koji obavezno mora obuhvatiti i sporazum o vršenju roditeljskog prava, kao i sporazum o podeli njihove zajedničke imovine. Više o sporazumnom razvodu braka možete pročitati ovde: https://blog.akmilutinovic.rs/sporazumni-razvod-braka/
Ukoliko supružnici ne postignu sporazum o podeli bračne tekovine, svoja prava mogu ostvarivati sudskim putem, odnosno ukoliko među supružnicima postoji nesaglasnost o tome šta sve spada u zajedničku imovinu, te koliki je doprinos svakog od supružnika u njenom sticanju, oni mogu pokrenuti sudski spor putem tužbe za deobu zajedničke imovine.
U slučaju da do sudskog postupka dođe, važno je reći da u slučaju zajedničke imovine važi pretpostavka da su oba supružnika podjednako učestvovala u njenom sticanju, te da su njihovi udeli jednaki. S obzirom da je to oboriva pretpostavka, dozvoljeno je u postupku dokazivati visinu doprinosa u sticanju zajedničke imovine. Sa tim u vezi, supružnik koji tvrdi da je njegov udeo u zajedničkoj imovini veći, to mora i dokazati, odnosno na njemu je teret dokazivanja svog većeg doprinosa u sticanju te imovine. Skladno našem pozitivnom zakonodavstvu, veći doprinos jednog od supružnika odnosio bi se ne samo na visinu ostvarenih prihoda, već i na staranje o zajedničkoj deci i domaćinstvu, staranje o imovini i uvećanje njene vrednosti, te na sve druge relevantne okolnosti koje se cene u svakom pojedinačnom postupku.
Kada sud odluči o tome koliko je udeo svakog od supružnika u zajedničkoj imovini, on određuje udeo u istoj srazmeri za sve stvari i prava koja su potpala pod režim zajedničke imovine. Međutim, sud može odrediti i drugačiji udeo u nekoj stvari ili pravu u odnosu na ostale, ukoliko je ona ekonomski samostalna i ukoliko je u sticanju te stvari jedan supružnik učestvovao prihodima iz svoje posebne imovine.
U postupku sudske deobe bračne tekovine po tužbi, pojedine stvari imaju poseban režim, odnosno automatski pripadaju jednom od supružnika i uračunavaju se u njegov udeo, a to su stvari za vršenje zanata jednog bračnog druga, stvari koje su manjenjene njihovoj zajedničkoj deci (pripadaju roditelju koji vrši roditeljsko pravo), kao i predmeti domaćinstva na kojima je jedan supružnik imao mirnu državinu najmanje tri godine.
Sve gore navedeno predstavlja zakonski režim podele bračne tekovine. Osim ovoga, postoji mogućnost zaključenja bračnog ugovora (ili kako se u praksi nazivaju „predbračni ugovor“), kojim se mogu urediti imovinski odnosi supružnika u pogledu njihove zajedničke imovine na način drugačiji od zakonskog, odnosno „po volji supružnika“. Ovi ugovori mogu se zaključiti pre ili nakon sklapanja braka, te obuhvatiti kako već postojeću tako i buduću imovinu supružnika.
Budući da se u praksi može uočiti i da prilikom zaključenja bračnog ugovora supružnici ne odstupaju mnogo od zakonskog režima podele bračne tekovine, možemo zaključiti da je zakonodavac po ovom pitanju doneo rešenje koje zadovoljava potrebe bračnih partnera.